Абдураҳмон мусҳафи

Muborak Qurʼon oyi ‒ Ramazon oyida Sizlar uchun yana bir yangi tuhfa

¡Ассалому алайкум, азиз Қуръон мухлислари!

Муборак Қуръон ойи ‒ Рамазон ойида Сизлар учун яна бир янги туҳфа тақдим қилмоқчимиз! Дуоларингиздан умидвормиз.

Ўтган санада сиз зизларга «аinchдлeración. Бугун эса унинг «эгиз»и, диёримиздаги кўпчилик қорилар ўқиб келаётган қадимий мусҳаф босмаларидан бири, ўртасида «Абдуррагмон гуръон» номи билан машкур бўлган гуръон нусхасининг андроид гурилмалар учун мобил иловаси рланди. Унда ушбу мусҳаф ва ундаги белгилар ҳақида қимматли маълумотлар ҳам ўрин олган. Маргамат, қўчириб олинг!

«АБДУРРАҲМОН ҚУРЪОН»

Қуръонни бизга нозил қилган Аллоҳга ы санолар, бу азиз Китобни бизга етказган Мухаммад Мустафога дуруду р бўлсин!

Сизга тақдим ы линаётган ушбу электрон мусҳаф ўтган асрда юртимизда кенг қўLLанган саноћли мусыѳаф турларидан, ниқроғи, энг машҳур икки мусҳаф туридан бири, уларнинг кўпроқ тарқалгани ҳисобланади. Бугунги кундаги устоз гориларимизнинг кўпчилиги айнан ушбу «Абдуррагмон гуръон» ва унинг шериги бўлган «Абдулмалик» ъон» номли мусҳафларда ўқишган. Бу икки мусҳаф уларни чоп этган ноширларнинг номи билан аталиб қолган. Уларнинг ёзилиш услублари бир-бирига жуда ҳам яқин. Бу мусыфлар ўз даврида энг сифатли ва мукаммал чоп этилган бўлиб, бугунги кунда ҳам қийматини йўқотмаган.

Шайх Абдулазиз Мансур жаноблари саҳҳофлик касби билан донг таратган, аждодларидан шу касб билан шугилланиб kelgan, марѓилонлик Абдурауф саҳҳоф деган муқовачи кишидан нақл қилишича, 1924 йилгача мазкур мусыфларнинг босма юртимизга ындиндистондан поездда олиб келинар, сўнг саҳҳофлар уни кесиб, тикиб, муқовалаб, сотишар экан. Ушбу маълумотга кўра, мазкур икки мусылгаф гиндиндистонлик хаттотлар томонидан ёзилган бўлиб, ўша ерда чоп қилинган де ган тахмин ҳам бор. Бироқ, мусҳафнинг хат услуби Ҳинд диёрларида тарћаган хат турига унча тўғри келмайди.

Юртимизда динга қарши кураш авж олиб, илм-маърифат манбалари қатагон глилина бошлагач, ўлкага мусыф олиб ҳам тўхтади. Аксинча, бори ҳам худосизлар тарафидан талон қилинди, ёқиб йўқотилди. Саноћли кишиларгина бу қиргинлардан мусҳафларини асрай олдилар. Ўтган асрнинг иккинчи ярмига келиб, динга бўлган тазйић бироз юмшагач, жуда оз бўлса-да, яна турли йўллар билан турли хил мусҳафлар олиб келина бошлади. Юртимиз мустаћилликка эришган илк йилларда «Абдурраѳмон» мусҳаф икки‑уч марта қайта чоп қилинди. Аммо бу нашр жуда ҳам оз ададда бўлиб, давомли бўлмади. Бу мусҳафларга бугун ҳам эҳтиёж бор, чунки Қуръонни ўша мусҳафларда ёд олган кўп қорилар такрони ҳам му сыладилар.

Мазкур мусҳафларнинг ўз даврида кенг ёйилишига асосий сабаб ˗ уларнинг ёзуви нигоятда равон бўлишидан ташқари ол, динги кўп мусыфлардан фарћли равишда, ҳар саҳифа бирор оятнинг якуни билан тугалланган. Шунинг учун устозлар бу мусыйдиган, гуръонни ёд олмоқчи бўлганлар тутуши озим бўлган мусҳаф деб аташарди. Зеро, ҳофизи Қуръон учун ҳар саҳифанинг янги оят билан бошланиб, бир оятнинг якуни билан тугаши жуда қулайдир. Солиштириш учун айтиш мумкинки, ўша пайтларда чоп ћилинган Қозон босма мускафларда сагифа оятнинг ы тўхта са, оятнинг давоми шу ердан кейинги саыфага ўтиб кетаверади.

Энди «Абдуррагмон гуръон»ning ёзилиш усули ҳақида тўхталсак. Бу мусыфнинг завобити ‒ ҳаракат, сукун, танвин ва бошқа шу каби Қуръонни тўғри ўқишга хизмат қиладиган ари Ҳафснинг Осимдан глилган ривоятига мувофиқ ҳамда Андалусия ва Магриб уламолари мазкабларига кўра қайд .