Синов саҳнаси

Синов саҳнаси

“Синов саҳнаси" романи муаллифнинг кўп жилдга мўлжалланган тарихий солномасининг иккинчи китоби бўлиб, унда кўпрок Узбекистон ҳудудлари, шу жумладан, Хоразм энг кадимги даврлардан бошлаб жаҳон фани цивилизациясининг кўҳна ўчокларидан бири, кўпгина буюк кашфиётларнинг ватани эканлигига урғу берилади. Фазовий тригонометрия асосчиси деб тан олинган Абу Наср ибн Ирок, қомусий алломалар Абу Райҳон Беруний, Абу Али ибн Сино ва бошкаларнинг тарихнинг зулмат ва жаҳолат ҳукмронлик қилган муайян даврларига тўғри келган ёшлиги, фожиали ҳаёти, илму фан чўққиларини эгаллаш йўлидаги жасоратлари ҳикоя килинган бўлса, иккинчи китобда уларнинг инсониятнинг интеллектуал тарихида чукур из колдирган илмий мактаб- Хоразм Маъмун академияси “Дорул ҳикма”даги узок йиллар фаолияти ва ушбу илм дарогоҳининг шаклланишидаги хизматлари қизикарли бадиий лавҳаларда очиб берилган. Ўрта Осиё халқлари ҳаётида юз берган уйғониш (ренессанс) даврида аждодларимизнинг инсоният бошидан кечирган турли фожиалар, урушлар, табиий офатлар, ҳаёт силсилаларига қарамасдан, ўз ҳаётини хавф остида қўйиб бўлса-да, фаолият кўрсатиб, ўзларидан буюк маънавий-илмий мерос қолдирганлари; шоҳлар. сарой ахдининг ҳаёти, максад ва руҳияти. жаҳолат ва маърифат кураши ва бу йўлдаги ҳаёт машаққатлари, севги изтнроблари. оғир қисмати бадиий бўёкларда зўр маҳорат билан қизикарли ва ишонарли акс эттирилган.

Биринчи китобнинг дунё юзини кўрганига анча вақт ўтди. Айрим воқеалар китобхоннинг хотирасидан кўтарилган ҳам бўлиши мумкин. Баъзиларнинг эса китоб қўлига тушмагандир. Ажабланманг, шу сабабли муаплиф биринчи китобда келтирилган айрим муҳим лавҳаларни китобхонга эслатиб ўтишни лозим топган.