Tafsiri Tawhid تەفسیری تەوحید

تەفسیری تەوحید نووسینی: م. عبدالقادر توحيدى

بسم الله الرحمن الرحيم

الحَمْدُللهِ والصَّلاةُ والسَّلامُ عَلَی رَسُولِ الله، أمَّا بَعْد:

سوپاس با خودا دوابەدوای ئەوەی کە چاپی یەکەمى تفسیری تەوحید پێشوازییەکی باشى لێکرا لەلایەن گەلى كوردى موسڵمانەوە بەتایبەتى گەنجان، جاهامواسى براى این کار. عبدالقادر كرد كە ئیزنى پێبدات لەسەر خەرجى خۆى چاپى "دووەم"ـی بكات و وەك صەدەقەیەكى جاریە بڵاوی بكاتەوە، هەربویە هەر ئەو کات جەنابى ماموستا دەستی کرد بە پەداچوونەوەی تفسیرەکە تاکو ئامادەی بکات بو چاپی دووەم، سوپاس بە پەروەردگار ئەم پێداچوونەوەوەش. ن لە كوَتایى تەفسیرەكە نوسیویەتى:

(چاوپێداخشاندنەوە بۆ چاپى دووەم تەواو بو لە ڕێكەوتى "25"ـى ڕەجەبی "1436"ـى كۆچى بەرامبەر بە "چواردەى پێنجى دوو هەزار و حمیدة؛ هولنى)

بەڵام بەڵێنی ئەو برادەرش وەک زوریک لەو بەڵێنان دەرچو کە بە ماموستا درا و هیچکات جێبەجێ نەکرا.

دیارە لە چاپی "یەكەم"ـدا هندێك لە وشەكان مانا كرابوونەوە، جا ماموستا به باشی زانی كە زوَربەى وشەكانى قورئان بە شێوەى تاك مانا بكاتەوە تا خوئنەگى تا خوئنەر زیا، وى. هەربۆیە دەكرد بە ماناكردنەوەی وشە نامۆكانى قورئان، بەڵام پێش ئەوەستی می توانم تواوى بكات ، لە "1/11/2017" كوَچى دوایى كرد و بەرەو مەنزڵگاى كوتایى كەوتەڕێ، رحمه الله تعالی و جعل الله سعیه فی میزان حسناته. جا ئێمەش بە یارمەتى پەروەردگار و هاوكارى چەند براى كى بەڕێز و زانا، هەوڵماندا لەسەر شێوازى مامۆستا ئەوەى كە مابوو تەواوی بكین، ولله الحمد.

جیاوازى نێوان چاپى یەكەم و چاپى دووەم:

• ڕێكخستنی ڕستەكان و چاككردنى هەڵە زمانەوانییەكان:

چاپی یەکەم لەڕاستیدا کورتکراوەی وانە دەنگییەکانی ماموَستا بوو، جا ئەم کورت کردنەوە بووە هۆی ئەوەی کە لە هەندێک شوێندا لەست بەاکی پچواهی، هەست بەاکی پچواه و نااتە. وەم"ـدا هەوڵدراوە ئەو شوێنان دەستکاری بکریت و لە ڕووی زمانەوانیشەوە پێداچوونەوەی بۆ بکرێت؛

• جیاكردنەوەى ماناى ئایەتەكە لە تەفسیرەكەی:

لە چاپى "یەكەم"ـدا ڕاڤەى ئایەتەكە تێكەڵ بە ماناكەى كرابوو، واتە پاش ماناكردنەوەی بەشێك لە ئایەتەكە ئەگەر ئەو بەشە تفسیوا كردن، وى در پێویستى كردن. هەر لەدوای مانای ئەو بەشە تەفسیرەكەشی نوسرابوو، بەڵام لە چاپى دووەمدا سەرەتا ماناى ئایەتەكە بەتەواوى كراوەتەوە پاشان خاڵێك ( .) بۆ پیشاندانى كوتایى ماناى ئایەتەكە دانراوە، ئینجا دەستكراوە بە تەفسیر و درێژەدان بە ماناى ئایەتەكە، كەواتە دانی ئەو خاڵە واتە ماناى پى، كاتێنە، كاتێنە، لە هەندێك كاتدا ڕستەكە هشتا تەواو نەبووە، هەروەها لەو شوێنانەی كە ڕستەكە پەیوەندە بە ئایەتی پاش خۆیەوە ، سێ خاڵی لەم شێوەیە دانراوە (...)؛

• گۆڕینى شوێنی هەندێك بابەت:

بۆ نمونە باسی "بیدعە" کە لە چاپی "یەكەم"ـدا لە ئایەتی "سەد و حەڤدە"ـی سوڕەتی "بەقەڕە"دا بوو، لە چاپی "دووەم"ـدا لە ئایەتی "بیست و حەفت"، سوڕەتی "بیست و حەفت" لە هەندێک لەو ئایەتانەی کە چەند مانایەکی بۆ باسکراوە، ئەو مانایە لە ئایەتەکەدا دانراوە کە نوسەر پێی وابووە ئەو مانایە نزیکتر و درواست، تره، وە مانایە.

• گۆڕینى شێوازى دانانى ئایەتەكان:

لە چاپى "یەكەم"ـدا پەڕەى قورئان دانرابوو، بەڵام لە چاپى "دووەم"ـدا ئایەتەكان یەك لەدوواى یەك لەگەڵ ماناكەیاندا بە دانراون، تاكو خوئنەر زواسى بئنەر. ێت مانا و ڕاڤەكەشى بخوێنێتەوە؛

• زیادکردنی مانای وشە نامۆکان:

لە چاپى "دووەم"ـدا هەموو وشە نامۆكان بە شێوەى تاك بە تاك مانا كراونەتەوە كە ئەمە خۆی بۆ خۆی شتێكی تایبەت و ناوازەیە.

لِرَدا بوَ باشتر تِگەیشتن و کەڵک وەرگرتنی زیاتر لە مانای وشەکان، پێویستە چەند ڕوون کردنەوەیەک بخەینە پش چاوی خوئنەری بەڕێز:

• لە ماناى وشەکاندا یەكەم جار ماناى دەقی وشەكە باس كراوە، ئینجا ئاماژە كراوە بەو ماناى كە لە ئایەتەكەدا مەبەستە، بۆنموونە ماناى وشەكە نواى وشەوى [مُتەكەى كە لە ئایەتەكەدا مەبەستە، بۆنموونە ماناى وشەوەى [مُتەكەی]

[مُتْرَفُون: (ک: مُتْرَف) ئەوەی کە خراوەتە ناو ژیانێکی پڕ لە ناز و نیعمەت و ڕاحەتییەوە، خۆشگوزەران، دەوڵەمەند، كاربەدەست]

.....

[مُسَوِّمِین: (ک: مُسَوِّم) ئەوەی کە شتێک دیاری دەکات و نیشانەی لەسەر دادەنێت، دیاریکەر، نیشانەدارکەر، هەروەها بە (مُسَوَّمِین) - نیشان دیاری، و نیشانەی لەسەر دادەنێت، هەروەها بە (مُسَوَّمِین)

اللَّهم اجْعَلْ عَمَلی كُلَّهُ صَالِحاً واجْعَلْهُ لِوَجْهِكَ خَالِساً وَلا تَجْعَل لِأَحَدٍ فیه شَیْئَاً، الله آمین.

مسعود عبدالقادر توحیدی

12 ربیع الأول 1444

9/10/2022